(1-ին մաս)
Պիտի որ իմանաք, մեզանից միլիոնավոր տարիներ առաջ Բևեռում շատ ավելի ցուրտ էր, քան այսօր: Ջերմաստիճանը միլիարդ աստիճան զրոյից ցածր էր, և ամեն ինչ սառչում էր, նույնիսկ՝ մտքերը: Բավական էր մեկը մտածեր. «Ցուրտ է, գրո՛ղը տանի» անմիջապես նրա գլխավերևում սուր սառցալուլաներով գրվում էր. «Ցուրտ է, գրո՛ղը տանի»:
Հենց այդ պատճառով Բևեռում ոչ ոք չէր համարձակվում մտածել: Բոլորն էլ վախենում էին, որ ուրիշները կկարդան իրենց մտքերը: Այսպես արջերը, պինգվինները, փոկերը, մարդիկ՝ բոլորը դադարել էին որևէ բան մտածել: Մի խոսքով, Բևեռը դարձել էր իսկական հիմարիկների մի աշխարհ: Դարերից մի դար (երբ ժամանակը դարերով էին հաշվում), մի Ծով Ա. Ցուլ անշարժ պառկած սառցակտորի վրա, կիսախուփ աչքերով վայելում էր ցուրտը: Նրա գլխում ոչ մի միտք չկար, բացի մի կարճ «Բա՜»-ից: Հենց այդ «Բա՜»-ն էլ սառցե տառերով կախված էր նրա գլխավերևում: Թե ի՞նչ էր ուզում ասել այդ «Բա՜»-ով՝ պարզ չէ: Հանկարծ ջրից դուրս ցցվեց Օձ Ա. Ձուկն ու, պոչը խաղացնելով, կանչեց.
-Հե՜յ, Ծով Ա. Ցուլ, լսիր ի՛նչ եմ ասում:
-Ասա՛, լսում եմ,- փնթփնթաց Ծով. Ա. Ցուլը:
– Ես մի երկրում եղա, որը կոչվում էր Արևադարձ: Ա՜յ թե շոգ էր այնտեղ: Եվ գիտե՞ս, այդ երկրում մտքերը չեն սառչում:
– Ի՞նչ ես ասում:
-Հավատա: Ա՛յ, օրինակ՝ մեկը քեզ է նայում ու մտածում.«Բայց ի՜նչ հաստլիկ է այս Ծով Ա.Ցուլը, հա՜…» , իսկ դու դա չես էլ իմանում, որովհետև այնտեղ մտքերը չեն սառչում ու մնում են անտեսանելի:
-Այդ ո՞վ է ասում, որ ես հաստլիկ եմ,-նեղացած փնթփնթաց Ծով Ա. Ցուլը:
-Օրինակի համար եմ ասում: Լսի՛ր, արի գլուխներս առնենք-կորչենք Բևեռից: Թե իմանաս, ին՜չ հաճելի է. մտածիր՝ ին՜չ ուզում ես: Այդ Արևադարձում ես մի կու՜շտ մտածեցի:
– Ի՞նչ էիր մտածում:
– Տարբեր բաներ:
– Օրինակ:
-Ինչ ուզես: Օրինակ՝ մտածում էի, որ արևը կանաչ է: Կամ՝ երկու անգամ երկու հավասար է հինգի:
– Հա, բայց արևը կանաչ չէ: Իսկ երկու անգամ երկուսը հավասար է չորսի:
– Ճիշտ ես ասում: Բայց հրաշալին էլ հենց դա է, որ կարող ես մտածել՝ ինչ ուզես, ու ոչ ոք չի իմանա: Օձ Ա. Ձուկն այնքան խոսեց ու համոզեց, որ Ծով Ա. Ցուլը համաձայնեց գնալ Արևադարձ կոչվող երկիրը: Օձ Ա.Ձուկը լողաց առջևից, իսկ Ծով Ա. Ցուլը հետևեց նրան: Լողացին, լողացին, ջերմաստիճանը միլիարդ աստիճան ցրտությունից փոխվեց միլիարդ աստիճան տաքության: Աստված իմ, ի՜նչ շոգ էր: Ծովը եռում էր, ինչպես ջուրը կաթսայում: Ծով Ա. Ցուլը դեռ ոչինչ չէր մտածում: Միլիոնավոր տարիներ նա չէր մտածել. հիմա էլ կարծես քնած էր: Լողալիս մեկ-մեկ հարցնում էր.
-Օձ Ա. Ձուկ, դու արդեն մտածու՞մ ես:
– Իհարկե:
– Իսկ ի՞նչ ես մտածում:
– Հազար ու մի բան ու բոլորը քո մասին:
– Ի՞նչ ես մտածում իմ մասին:
– Է՜, չեմ ասի, ասեմ՝ կնեղանաս:
Ծով Ա. Ցուլը տխրեց: Բևեռում ոչ ոք ոչ մեկի մասին չէր մտածում: Աստված գիտի, թե Օձ Ա. Ձուկը հիմա իր մասին ինչեր է մտածում: Բամբասկոտ, բութ, երկերեսանի արարած: Հանկարծ Ծով Ա. Ցուլը նկատեց, որ ինքն էլ Օձ Ա. Ձկան մասին է վատ բաներ մտածում: Այստեղ բոլորն իրեն միայն լավ բաներ են ասում. «Բարի գալուստ, ի՜նչ գեղեցիկ ես, ի՜նչ իմաստուն* տեսք ունես, ի՜նչ բեղեր են…»: Բայց Ծով Ա. Ցուլը համոզված էր, որ եթե Բևեռում լինեին, օդում սառցե տառերով գրված կլիներ. «Միայն դու էիր պակաս այստեղ, անճոռնի. Ա՜յ քեզ մռութ, մի սրա բեղերին նայեք…»:
Հարցեր և առաջադրանքներ
- Նշված բառերն առանձնացրո՛ւ և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:
Բևեռ – Երկրի պտույտի երևակայական առանցքի և երկրի մակերևույթի հատման կետը:
Կիսախուփ – Կիսով չափ խփված՝ փակված, կիսաբաց:
Ծովացուլ – Թիստանիների կարգին պատկանող ծովային կաթնասուն կենդանի, ծովափիղ:
Օձաձուկ – Օձանման ձուկ:
Արևադարձ – Յուրաքանչյուրը երկրագնդի մակերևույթի երկու երևակայական շրջաններից, որոնք զուգահեռ են հասարակածին և ընկած են նրանից 37°27՛ դեպի հյուսիս կամ հարավ:
2. Փորձի՛ր բացատրել, թե ինչպես ես հասկանում՝
ա. գլուխներս առնենք կորչենք – գնանք կորչենք
բ. կուշտ մտածել – շատ – շատ մտածել
3. Ըստ այս պատմության ինչպիսի՞ն էր Բևեռը միլիոն տարի առաջ:
Ջերմաստիճյանը զրոից ցածր եր միլոնավոր անգամ։
4. Իսկ Արևադարձը ինչպիսի՞ն էր միլիոն տարի առաջ:
Ջերմաստիճյանը զրոից բարձր էր միլարդ անգամ։
5. Քո կարծիքով ի՞նչ է միտքը:
Միտքը դա նույն խոսելնէ բայց մտքում։
6. Ի՞նչ կլիներ, եթե մարդիկ մոռանային մտածել:
Մարդիկ չէին մտածի ինչ կլինի եթե ես սարի վրայից թռնեմ։
7. Նշի՛ր «կրկնվող» բառը: Ծովացուլ, ծովային, ծովափ, ծովեզր, ծովախոզուկ, ծովափիղ, ծովակ:
ծով
8. Ամեն անգամ նախորդ բառի մի տառը փոխելով՝ ստացի՛ր. ծով-ից հավ
Ծով – հով – հավ
9. Հորինի՛ր. «Սառնարանում ապրող մտքերը»
Մի անգամ խաղողը մտածում էր որ երեք անգամ երեք հավասար է տաս և նրա գլխին ընկան սառույցի կտորներ։ Նա նայեց վերև և ասաց․
-Վարունգ, դա դու՞ ես իմ վրա սառույցի կտորներ գցում։
-Ոչ, դա ես չեմ։
Խաղողը մտածեց․ «Ով՞ է դա կարող լինել»։ Նրա գլխին նորից ընկան սառույցի կտորնե։ Նա ասաց վարունգին․
-Վարունգ, այլևս ծիծաղալու չի։
-Ինչի՞ մասին ես խոսում։
Խաղողը վորոշեց էլի մտածել որ հասկանալ ով է դա անում։ Նա նայեց վերև և տեսավ, որ նրա մթքերը սառել են և ընկնում են վերևից։